Եղել են դեպքեր, որ երկարատև պատերազմների մեջ եղած փոքր ժողովուրդները փորձել են խաղաղության գործընթացի գնալ: Օրինակ, 1995-ին Իսրայելի վարչապետ Իցհակ Ռաբինը, որը նախորդիվ պատերազմների մասնակից և հերոս էր համարվում:
Նա և իր արտաքին գործերի նախարար Շիմոն Պերեսը նախաձեռնեցին, մարդկանց քարոզեցին, գաղտնի բանակցեցին, հետո գնացին Վաշինգտոն ու Պաղեստինի ազատագրության կազմակերպության հետ ստորագրեցին թուղթը: Խաղաղության դիմաց զիջելու էին նաև տարածքներ: Հաջորդիվ սրանք նաև դարձան Խաղաղության Նոբելյան մրցանակակիր: Բայց...
Շուրջ մեկ տարի անց, հերթական խաղաղության երթի ժամանակ, ազգայնական (ծայրահեղական համարվող) ուսանողը կրակոցով սպանեց վարչապետին, և հրեաների շահերի դեմ համարվող խաղաղության գործընթացը ոնց սկսվել էր, այդպես էլ հետզհետե սկսեց մարել: Հակառակ կողմը այս գործընթացը թուլության նշան էր ընդունել, բայց հրեաները արագ հետ եկան:
Պատկերացրեք, որ Իսրայելի վարչապետը փորձեր Հոլոքոստը կասկածի տակ առնել, ինչ կպատահեր նրա հետ:
Իսկ Հայաստանի ազգային սրբավայր Եռաբլուր են այցելում հայ ազգի զոհաբերություններն ու մաքառումները ուրացածներն ու դավաճանները, և շատերը, կարծես, հաշտ են սրա հետ:
Ես վստահ եմ, որ հայերը հաշտ չեն այս ամենի հետ, իրական հայերը հաշտ չեն: Ու մենք ենք լինելու որոշողը մեր երկրում, ոչ թե՝ օտարի խամաճիկը: Եվ սրանց դատելու ենք ազգային դատարանում: Ո՛չ, ինքնադատաստան չենք անելու, դատելու ենք իրենց գործած հանցանքներին համարժեք, հանրայնորեն՝ ի ցույց և դաս մնացած բոլոր հակահայերի:
Հովհաննես Ավետիսյան